KİTABIN ADI: Öğretmen Olmak Bir Can’a Dokunmak

KİTABIN YAZARLARI: Doğan CÜCELOĞLU-İrfan ERDOĞAN

BASIM YILI: Ağustos 2014 (7.Baskı)

YAYINEVİ: Final Kültür Sanat Yayınları

SAYFA SAYISI: 205 Sayfa

SEDA GÜNEŞ

TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ 2/A

KİTABIN BÖLÜMLERİNİN ÖZETİ

1.Eğitim ve Öğretmen

    İlk bölümde yazarlarımız “Öğretmen kimdir, nedir?’’ sorusunu irdeliyorlar. Eğitimin, özellikle ders kitapları, öğretim araç gereçleri ve yönetim tarzları üzerinden iyileştirilmeye çalışılmasının, öğretmenin eğitimdeki yeri ve rolünü gölgelediğine vurgu yapıyorlar.

2.Öğretmen Olmak

    Öğretmenlik mesleğinin tarihi hakkında kısaca bilgi veriliyor. Öğretmen kılavuz kitaplarının öğretmenleri kısıtladığından bahsediliyor. “Öğretmenlik yapan, öğretmen-öğrenci ilişkisi kurar; bundan başka da bir şey bilmez. Öğretmen olan ise öğrencisiyle insan-insan ilişkisi kurar.”

3.Kim Öğretmen Olabilir? Bir İkilem

    Öğretmen olmanın kolay bir şey olmadığı vurgulanarak hiçbir meslek dalında yer edinemeyenlere bari öğretmen olsaymış demenin yanlışlığından bahsediliyor.

4.Eğitimde Çerçeve

    Bir çerçeveye dayandığı takdirde eğitimin, daha iyi uygulanabileceğini söyleyip Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları’ndan bahsederek geçmişten günümüze eğitimin kurumsal çerçevelerini anlatıyorlar.

5.Ev, Aile, Mahalle

    Burada rol model olarak İhsan Öğretmen ele alınmış. Öğretmenlerin okullarına uzak yerlerde oturmaları sonucu oluşan sorunlara değinilmiş. Sayfa 54’te: “Günümüzde ise zamanının çoğunu yollarda geçirerek vardığın bir okulda sadece öğretmenlik yapılabilir.”

6.Çevre ve Topluluk

    Ülkemizdeki eğitimin çerçeve ve çevreden yoksun olduğunu belirtmek istemişler ve bunu okunan kitaplardan yola çıkarak etki yaratan ortak bir ismin olup olmadığını açıklamaya çalışmışlardır.

7.Öğretmen-Öğrenci Bağlamı

    Öğretmen-öğrenci ilişkisi iki tür bağlam içinde oluşur. Birinci tür ilişki bağlamında öğretmen; bilen, güçlü, mükemmel, yönlendiren, itiraz edilmez, korkulan ve itaat edilen kişidir. Öğrenci eksik ve itaat edendir. İkinci türde ise öğretmen ve öğrenci öğrenme yolculuğuna beraber çıkarlar. Birinci tür her zaman görmezden gelinmelidir.

8.Varoluş, Bilgi, Davranış ve Estetik: Yaşamın Dört Temel Alanı

    Bu bölümde yaşamın dört temel alanından bahsedilmiştir. İnsanın öncelikli temel alanı varoluştur. Varoluş,  bilgi ile anlamlandırılır ve davranış ile şekillendirilir, estetik ile de öznelliğimizi hatırlatır.

9.Denge

    Öğretmen kendisini bilen öğrencisini de bilmeyen kişi olarak görürse olmaz. Bu iki uç durum arasında denge olmalıdır. Öğretmen kendisini öğrenmeye devam eden kişi olarak görmeli ve kendisini öğrencilerle birlikte öğrenmeye açarak dengeyi kurmalıdır.

10.Kendinden Hareket Etmek

    Doğan Cüceloğlu çok sevdiği hocası Cahit Okurer ile yaşadığı bir anısını paylaşmıştır ve çokta manidardır. Kişinin kendisini tanıyıp, kendinden hareket ederek başkalarına ulaşması gerektiği vurgulanmıştır.

11.Tanık Olmak

  Kitabın en can alıcı yeri.Zira burada öğretmenlerin öğrencilerin özel anlarına tanık olması konu ediliyor. Hakan’ın “Büyük Gemi Geçiyor” isimli hikayesi var. Bu hikayeyi okurken resmen içim acıdı. Kesinlikle okumalısınız. Tanık olmamız, çevremizde olup bitenlere dikkat etmemizde fayda var çünkü bizim için önemsiz görülenler çocuklarımız için değerli olabilir.

12.Bilim İnsanı Olarak Öğretmen

    Bu bölümde lisansüstü eğitimlerden bahsedilmiş. Sayfa 109’da: “Öğretmen olan kimse, tıpkı bilim insanı gibi kendi alanında etkin gözlemler yapabilir ve olumlu yöndeki bir değişimi tetikleyebilir.”

13.Değerler

    Değerler konusunda öğretmenlikte yer alması gereken 13 değer ele alınmış. Bunların arasında sevgi, güven, hizmet etme bilinci gibi değerler var.

14.Öğretmenin Hazırlığı ve Gelişmesi

    Öğretmenlerin derse girmeden önce yapması gereken hazırlıklardan bahsedilmiş. Hazırlığın bir amaç değil araç olarak görülmesi gerektiği vurgulanmıştır. Hazırlığı araç olarak gören kazanır. Öğretmenlik yapan “yüz” merkezlidir. Öğretmen olan ise “can” merkezlidir.

15.Dört Temel Gereksinme

    Her insan gibi öğretmenin de dört grup gereksinmesi olduğunu belirterek bunların cep, akıl, gönül ve büyük resim bilinci olduğunu söylemişlerdir. Büyük resim bilincindeki insanda gönül zenginliği vardır herkesle iyi geçinmeyi bilir, dosttur. Cebindeki dengeli harcayarak herkese yetmeye çalışır cebindekini paylaştığı gibi aklını da paylaşır.

16.Filozof Öğretmen

    Burada öğretmenlik konusuna felsefi bir bakış atılmıştır. Filozof öğretmen, sadece pencerenin camına bakmaz, aynı zamanda camdan dışarı da bakar ya da aynı şekilde, sadece camdan dışarı bakmaz, cama da bakar.

17.Sınıfta Olmak

    Bu başlık altında öğretmenin sadece öğreten durumunda değilde bir mentor ve bir yaşam koçu olması gerektiği konuşulmuştur.

18.Öğretmenler Odası ve Öğretmen Dersliği

    Öğretmenler odasının öneminden söz edilerek öğretmenlerin bu odada kendi aralarında yaşadıklarına verdikleri tepkiler, konuştukları konulara değinerek, bu odadan çıkacak sonuçların bir toplumu etkileyeceği söylenmiştir.

19.Öğretmenin Tanıklığı

    Kenan adında bir gencin sıkıntıları ve buna tepki veren üç tip öğretmenden bahsediliyor: Korku kültürünün öğretmeni, öğrencisine ilgisiz öğretmen, öğrencisine sevgi ve saygılı öğretmen. Burada yer alan örnek gerçekten çok güzel okuyarak kendinizi tanıyabilirsiniz.

20.Öğretmen Olmaya Hazırlanmak

    Öğretmenlerin liderlik özellikleri taşıdıklarından söz etmişler, kendi kendini yetiştirmesi gerektiğini ve öğretmenin öğrencilerine isimleriyle hitap etmesi gerektiğini, öğretmenlerin okuması gereken kitapları belirtmişlerdir.

21.Öğretmenler İçin Çağımızın Özgürleşme Sorunu

    Öğretmen Çalışma Kitabı gibi kaynakların öğretmenleri kısıtladığından dem vuruluyor. Öğretmenlerde  “sen bilinci” değil de “ben bilinci” olması gerektiği vurgulanıyor.  Ezberci sisteme karşı tutum sergileniyor.

22.Neler Konuştuk?

    Kitabın son kısmı ve özet niteliğindedir. Kitabın tamamını baştan sona özet şeklinde geçiyor.

SONUÇ

   

Doğan Cüceloğlu ve İrfan Erdoğan bu kitapta genç fidanlara can suyu olan öğretmenlerimizi konuştular. Bu kitap sadece öğretmenler okusun diye asla sınırlandırılmaz aksine herkesin kendinden bir şeyler bulup kendini geliştireceği bir kitaptır. Aslında öğretmen üzerinden bir birey ele alınarak hayatın şekillendirilmesi yapılmıştır.

    Bu kitap, eğitim fakültesi öğrencileri için adeta altın kurallar kitabı, öğretmenler için yardım alabilecekleri bir rehber ve evladının ilk öğretmeni olan anne-babalar içinde “Şimdi Ne Yapmalıyım?” sorusuna güzel bir cevaptır. Öğretmen Olmak Bir Can’a Dokunmak, sadece okulda değil, yaşamın her alanında, herkese esin kaynağı olmak isteyenlere yoldaştır.